Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, jeszcze w tym roku uruchomione zostaną pierwsze w historii Czech regularne pociągi pasażerskie kursujące na wybranych odcinkach z prędkością 200 km/h. Będzie to 1 para połączeń kategorii Intercity na trasie łączącej Pragę z Czeskimi Budziejowicami, obsługiwana przez Pendolino. Ich start zaplanowano na niedzielę 31 sierpnia.
Pod koniec kwietnia informowaliśmy was na łamach “Rynku Kolejowego”, że istnieje spora szansa, że jeszcze w tym roku w Czechach po raz pierwszy w historii tego kraju regularne pociągi pasażerskie pojadą z prędkością 200 km/h dzięki podwyższeniu prędkości szlakowej dla składów z wychylnym nadwoziem na wybranych fragmentach trasy łączącej Pragę z Czeskimi Budziejowicami. Oznacza to, że po raz pierwszy od 2000 roku przekroczona zostałaby górna granica prędkości pociągów pasażerskich w tym kraju, wynosząca wciąż 160 km/h. Trzeba tu jednocześnie zaznaczyć, że geometria wielu odcinków na czeskiej sieci kolejowej potencjalnie mogłaby umożliwić ruch z większą prędkością.
Warto podkreślić, że dziś prędkość szlakowa 160 km/h obowiązuje na przeważającej części przebiegu jedynie w przypadku tzw. koridorów, czyli głównych magistrali kolejowych, istotnych w ruchu międzynarodowym. Pozostałe odcinki czeskiej sieci kolejowej, na której możliwy jest ruch z tą prędkością, to Ołomuniec – Uničov, fragment linii kolejowej na południe od Hradcé Králové w kierunku Pardubic oraz trzy odcinki na alternatywnym korytarzu łączącym Pragę z Brnem, czyli od Kolína przez Havlíčkův Brod. Wróćmy jednak do podwyższenia prędkości szlakowej na fragmentach koridora z Pragi do Czeskich Budziejowic. Jak poinformowały České dráhy, 1 para pociągów kategorii Intercity będzie osiągać 200 km/h na tej trasie już od niedzieli 31 sierpnia.
Realna zmiana, czy tylko pewien symbol?Niestety zmiana ta będzie miała de facto symboliczny charakter – w zasadzie nie odczują jej pasażerowie. Obejmie ona bowiem dwa fragmenty rzeczonej relacji, czyli Soběslav – Doubí u Tábora (ok. 7 kilometrów długości) oraz Sudoměřice u Tábora – Votice (ok. 16 kilometrów długości). Pociągi Pendolino serii 680 obsłużą poranne połączenie z Czeskich Budziejowic do Pragi (odjazd 5:59, przyjazd 7:29) oraz wieczorne połączenie w przeciwnym kierunku (odjazd 20:27, przyjazd 22:02), które będzie przedłużeniem pociągu kategorii SuperCity Pendolino SC 500 z Bohumína (zapewnione zostanie w ten sposób bezpośrednie połączenie z Ostrawy, Ołomuńca i Pardubic). O ile poranny pociąg będzie wyraźnie szybszy od pozostałych, bo o 11 minut, tak w przypadku wieczornego pociągu z Pragi do Czeskich Budziejowic różnica w czasie przejazdu wyniesie tylko 4 minuty.
Trudno zatem mówić o jakimkolwiek przełomie z perspektywy pasażerów. Warto dodać, że dostarczane właśnie składy push-pull ComfortJet, jak również wprowadzone wcześniej InterJet i Railjet, nie będą mogły osiągnąć prędkości 200 km/h na tej trasie. Na przywołanych odcinków obowiązuje ona bowiem tylko dla pociągów z wychylnych nadwoziem. ČD dysponują dziś tylko 6 takimi pojazdami i są to właśnie wspomniane pociągi Pendolino serii 680. Choć w 2023 roku w październiku na dwóch przywołanych odcinkach odbyły się
testy składu wagonowego złożonego z lokomotywy elektrycznej Vectron i dwóch wagonów pasażerskich z prędkością 200 km/h, standardowo składy wagonowe będą mogły je pokonywać z prędkościami odpowiednio 185 km/h i 170 km/h.
Fragmenty z większym potencjałem i sprzyjającą geometrią wciąż na 160 km/hFakt, iż pierwsze regularne połączenia pasażerskie w Czechach będą realizowane z prędkością 200 km/h dopiero od 2025 roku, może dziwić – zwłaszcza mając na względzie dużo większe znaczenie kolei w Czechach aniżeli w Polsce. Przypomnijmy, że pociągi pasażerskie zaczęły jeździć w naszym z prędkością 200 km/h na fragmencie Centralnej Magistrali Kolejowej już w grudniu 2014 roku. Co więcej, nie dotyczyło to tylko 1 pary połączeń na dobę, ale wszystkich połączeń utworzonej wówczas kategorii EIP z Warszawy do Katowic, Krakowa i Wrocławia. Jest to zastanawiające również dlatego, że w Czechach znacznie szybciej niż w Polsce przebiega budowa systemu zarządzania ruchem kolejowym ERTMS.
Zasadnym wydaje się także pytanie, dlaczego prędkość szlakowa 200 km/h w pierwszej kolejności wprowadzona zostanie akurat na trasie z Pragi do Czeskich Budziejowic. Jest ona oczywiście bardzo ważna w czeskim systemie połączeń dalekobieżnych, jednakże można bez trudu wskazać niejedną istotniejszą. Należy tu wskazać w szczególności na ciąg linii kolejowych pomiędzy Pragą, Pardubicami, Ołomuńcem i Ostrawą, który stanowi najważniejszy i najbardziej obciążony spośród wszystkich koridorów. Znajdują się na nim odcinki o geometrii odpowiedniej dla ruchu z prędkością 200 km/h. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim fragmenty Poříčany – Kolín (ponad 14 kilometrów), Pardubice – Choceň (ponad 29 kilometrów), czy też fragmenty w rejonie Ołomuńca.
Od lat wiadomo, że geometrię umożliwiającą ruch z prędkością 200 km/h ma także w dużej mierze
linia kolejowa Brno – Břeclav, stanowiąca fragment ciągu łączącego Pragę i Pardubice z Wiedniem, na której przejazdy testowe z prędkością 200 km/h odbyły się zresztą w 2020 roku. To samo dotyczy nowego odcinka między Pilznem a Ejpovicemi z ponad 4-kilometrowym tunelem. Tu warto dodać, że Správa železnic, czyli zarządca czeskiej infrastruktury kolejowej, od wielu lat realizuje modernizacje koridorów z daleko idącą korektą przebiegu, często z budową nowych tuneli. W Polsce bardzo długo nic podobnego nie miało miejsca, jednak uległo to zmianie w przypadku modernizacji linii kolejowych nr 104 z Chabówki do Nowego Sącza oraz 202 na odcinku Lębork – Słupsk.